Introductie

Laparoscopische pancreatoduodenectomie (LPD) leidt mogelijk tot sneller herstel maar er zijn zorgen omtrent toename in pancreasfistels en, in laag-volume centra, een hogere mortaliteit. In Nederland werd LPD geïntroduceerd middels een landelijk trainingsprogramma (LAELAPS-2: 114 LPD’s waarbij 3,5% mortaliteit), waarna een gerandomiseerde studie werd geïnitieerd. 

Methode 

Deze multicenter, gerandomiseerde, patiënt-geblindeerde trial werd uitgevoerd in 4 centra die elk a) ≥20 pancreatoduodenectomieën per jaar uitvoeren (mediaan volume per jaar 37 (range 23-77)), b) het LPD-trainingsprogramma hebben voltooid en c) ≥20 LPD’s hebben uitgevoerd (range 23-34). Patiënten met een indicatie voor een pancreatoduodenectomie i.v.m. een tumor zonder vasculaire betrokkenheid werden geïncludeerd. Het primaire eindpunt was tijd (dagen) tot functioneel herstel na de operatie. Na inclusie van 99 van de beoogde 136 patiënten (n=50 LPD, n=49 OPD) is de trial vroegtijdig gestopt i.v.m. een verschil in 90-dagen mortaliteit.

Registratie: NTR5689. Protocol: Trials 2018.

Resultaten

De complicatie-gerelateerde 90-dagen-mortaliteit was 5 (10%) na LPD en 1 (2%) na open pancreatoduodenectomie (OPD) (P=0.20). Tijd tot functioneel herstel was 9 dagen (95%BI 6-12) na LPD versus 8 dagen (95%BI 6-10) na OPD (P=0.90). Twintig procent van de LPDs werd geconverteerd. Operatieduur was 391 versus 235 minuten (P=0.001) en bloedverlies 300 versus 400 mL (P=0.20). Clavien-Dindo ≥3 complicaties (25 (50%) versus 20 (41%), P=0.40), graad B/C pancreasfistels (15 (30%) versus 14 (29%), P=0.90), graad B/C hepaticojejunostomie lekkages (5 (10%) versus 6 (12%), P=0.2) en opnameduur (11 versus 10 dagen, P=0.60) waren vergelijkbaar voor respectievelijk LPD en OPD.

Conclusie

Deze vroegtijdig gestopte multicenter trial laat geen voordeel in tijd tot functioneel herstel zien na LPD in vergelijking met OPD. Het aantal postoperatieve complicaties is niet verschillend maar de hoge mortaliteit na LPD is verontrustend en tegenstrijdig met de resultaten van het voorafgaande trainingsprogramma.