Lessen geleerd uit de introductie van laparoscopische pancreaticoduodenectomie


V.B. Nieuwenhuijs, P. van Duijvendijk, G.A. Patijn

Donderdag 24 mei 2018

16:58 - 17:05u in Zaal 82

Categorieën: HPB, Orale presentatie, Vrije voordrachten (V-sessie)

Parallel sessie: V07 HPB Pancreas


Introductie 

Laparoscopische pancreaticoduodenectomie (PD) wordt wereldwijd steeds vaker toegepast. Open PD wordt beschouwd als een hoog-complexe ingreep welke is voorbehouden aan hoog-volume centra (>20/jaar). In 2016 zijn wij begonnen met de laparoscopische PD. In deze studie beschrijven we onze ervaringen met de introductie van de minimaal-invasieve PD.

Methode 

Alle ingrepen werden uitgevoerd door een team van 2 HPB-chirurgen en AIOS-differentiant. Alle drie betrokken HPB-chirurgen hebben uitgebreide ervaring met geavanceerde laparoscopie (>500 procedures; colorectaal, milt, lever, nier). De eerste 5 laparoscopische PDs werden verricht onder begeleiding van een proctor in het kader van het LAELAPS-2 trainingsprogramma. We hebben de eerste 20 procedures geanalyseerd (periode april 2016 - december 2017). Alle data werden uit de database met prospectief verzamelde data gehaald. De primaire uitkomstmaat was anastomose-gerelateerde morbiditeit, secundaire uitkomstmaten waren andere morbiditeit, opnameduur en mortaliteit.

Resultaten

Na een aantal complicaties en overleg met een internationale expert besloten we van een volledig laparoscopische techniek over te gaan op een hybride techniek waarbij de anastomosen door een kleine midline incisie werden gelegd. Bij de eerste 11 patiënten werd een volledig laparoscopische techniek toegepast (4 conversies). Bij de 7 volledig laparoscopisch uitgevoerde procedures waren er bij 6 van de 7 patiënten anastomose-gerelateerde complicaties, waarbij een patiënt overleed. In 9 patiënten werd de hybride techniek toegepast. Er was geen anastomose-gerelateerde morbiditeit (p=0.01, Fisher’s exact test), geen conversies en geen mortaliteit in de hybride groep.

Conclusie 

Anastomose-gerelateerde complicaties werden frequent gezien na de introductie van de volledig laparoscopische pancreaticoduodenectomie. Een hybride benadering is mogelijk een veiliger alternatief voor de volledige laparoscopische techniek in de vroege learning curve van de minimaal-invasieve pancreaticoduodenectomie.