E.N.D. Kok, E.P.M. Jansen, M.E. Nowee, F.R. Sanders, D. Evers, N.F.M. Kok, T.J.M. Ruers, K.F.D. Kuhlmann
Donderdag 24 mei 2018
17:37 - 17:44u
in Zaal 82
Categorieën: HPB, Orale presentatie, Vrije voordrachten (V-sessie)
Parallel sessie: V10 HPB Lever (deel 1/2)
Radiotherapie is een toenemend gebruikte behandeloptie voor levermetastasen indien chirurgische resectie niet mogelijk is. Onderzoek heeft uitgewezen dat hogere dosering betere lokale controle geeft, wat heeft geleid tot een aanpassing van ons ziekenhuisprotocol eind 2013. Deze retrospectieve studie evalueert de effectiviteit van de hoge vs. lagere dosis bestraling van levermetastasen.
Tussen 2009 en 2017 werden 90 patiënten met 97 levermetastasen van verschillende origine (77% colorectaal carcinoom) behandeld met stereotactische radiotherapie. Patiënten werden verdeeld in een lage dosis groep ≤ 45 Gray (Gy) (groep 1; n=33) en een hoge dosis groep ≥50 Gy (groep 2; n=57). De mediane bestralingsdosis in groep 1 en 2 was respectievelijk 37,5 Gy (bereik: 36 - 45 Gy) en 60 Gy (bereik: 51 - 60 Gy) in 3-5 fracties. De primaire uitkomstmaten waren lokale controle binnen het hoge dosis bestralingsgebied en toxiciteit. De secundaire uitkomstmaten waren algehele overleving en progressievrije overleving.
De mediane follow-up middels CT/MRI en/of PET-CT was 15 maanden. Lokale controle na 1 jaar was in groep 1 64% (CI: 45-82%) en in groep 2 95% (CI: 90-100%) (P=0.004). Na twee jaar was dit respectievelijk 64% (CI: 45-82%) en 85% (CI: 70-99%). Graad 3 toxiciteit (waarbij ziekenhuisopname was vereist) kwam in beide groepen bij 3% van de patiënten voor. Graad 4-5 toxiciteit werd niet geobserveerd. De 2 jaar overleving was in groep 1 en 2 53% (CI: 35-71%) en 75% (CI: 61-90%) (P=0.06). De mediane progressievrije overleving in groep 1 en 2 was 5 en 8 maanden (P=0.04).
Hoge dosis bestraling biedt significant betere lokale controle dan lage dosis bestraling op levermetastasen zonder toename van de toxiciteit. Indien chirurgische resectie niet mogelijk is biedt hoge dosis stereotactische bestraling een effectief en veilig alternatief in de behandeling van levermetastasen.