Introductie 

Na ontslag uithet ziekenhuis wordt zorg thuis vaak voortgezet door mantelzorgers; op deze rol zijn zij meestal niet voorbereid. Het actief betrekken van mantelzorgers tijdens ziekenhuisopname is hierin een onbenutte kans. Doel van deze studie was de haalbaarheid en acceptatie van ons mantelzorg-programma te onderzoeken onder mantelzorgers, patiënten en zorgprofessionals.

Methode 

Wij verrichtten een pragmatische pilotstudie onder patiënten die een oesofagus- of pancreasresectie ondergingen en een mantelzorger beschikbaar hadden. Patiënten die niet aan het programma wilden deelnemen vormden de controlegroep. In de interventiegroep en controlegroep werden 20 patiënten geïncludeerd. De interventie bestond uit: rooming-in (optioneel), aanwezigheid bij de artsenvisite, geschreven informatie, training door verpleegkundigen en hands-on participatie  bij mobiliseren, ademhalingsoefeningen, mondhygiëne en oriëntatie-maatregelen. Mantelzorgers registreerden hun activiteiten, voor de controlegroep werden zorgactiviteiten door de onderzoekers geregistreerd.

Uitkomstmaten waren: naleving van het programma, waardering van het programma (door mantelzorgers, patiënten en zorgprofessionals), opnameduur, ongeplande heropnames.

Resultaten

Alle participanten voltooiden het programma. Patiënten in de interventiegroep leken frequenter te mobiliseren, tanden te poetsen en ademhalingsoefeningen te doen (afbeelding 1, verschillen niet significant). Patiënten en mantelzorgers in de interventiegroep waren tevredener met de ziekenhuisopname dan patiënten in de controlegroep. Van de mantelzorgers gaf 95% aan beter voorbereid te zijn voor ontslag, ook zou 95% van hen het programma anderen aanbevelen. In de interventiegroep waren er minder heropnames (4 versus 7), minder pneumonieën (0 versus 3) en vonden we een kortere opnameduur (12 dagen versus 14 dagen). Deze verschillen waren niet significant. Het totaal aantal complicaties was gelijk (55%).

Conclusie 

Het actief betrekken van mantelzorgers is haalbaar en wordt positief gewaardeerd door patiënten, mantelzorgers, verpleegkundigen en artsen. Dit past in de huidige tendens naar meer patiënt- en familie-gecentreerde zorg. Verder onderzoek is nodig om het effect van dit programma op klinische uitkomstmaten vast te stellen.